Macapan yaiku dhapukaning basa mawa paugeran (guru gatra,guru wilangan lan guru lagu) tinamtu lan anggone maca kudu dilagokake nganggo kagunan swara.
· Guru gatra : cacahing gatra (ukara/larikan) saben sapadha
· Guru wilangan : cacahing wanda saben gatra
· Guru lagu : unine aksara ing wanda pungkasan saben gatra
1. Paugerane Tembang Macapat
Paugeran tembang macapat iku kebagi dening guru lagu, guru wilangan, lan guru gatra.
No
|
Asmaning Sekar
|
Guru Lagu lan Guru Wilangan
| |||||||||
I
|
II
|
III
|
IV
|
V
|
VI
|
VII
|
VIII
|
IX
|
X
| ||
1
|
Pocung
|
12u
|
6a
|
8i
|
12a
| ||||||
2
|
Maskumambang
|
12i
|
6a
|
8i
|
8a
| ||||||
3
|
Megatruh
|
12u
|
8i
|
8u
|
8i
|
8o
| |||||
4
|
Gambuh
|
7u
|
10u
|
12i
|
8u
|
8o
| |||||
5
|
Kinanthi
|
8u
|
8i
|
8a
|
8i
|
8a
|
8i
| ||||
6
|
Mijil
|
10i
|
6o
|
10e
|
10i
|
6i
|
6u
| ||||
7
|
Durma
|
12a
|
7i
|
6a
|
7a
|
8i
|
5a
|
7i
| |||
8
|
Asmaradana
|
8i
|
8a
|
8e/8i
|
8a
|
7a
|
8u
|
8u
| |||
9
|
Pangkur
|
8a
|
11i
|
8u
|
7a
|
12u
|
8a
|
8i
| |||
10
|
Sinom
|
8a
|
8i
|
8a
|
8i
|
7i
|
8u
|
7a
|
8i
|
12a
| |
11
|
Dandhang Gula
|
10i
|
10a
|
8e/8i
|
7u
|
9i
|
7a
|
6u
|
8a
|
12i
|
7a
|
2. Watak lan Gunane Tembang
No
|
Asmaning Sekar
|
Watak
|
Gunane
| |
1
|
Pocung
|
sasenenge
|
medhar rasa sakepenake, ora tenanan
| |
2
|
Maskumambang
|
susah, nelangsa, prihatin, kelara-lara
|
nggambarake rasa sedih
| |
3
|
Megatruh
|
susah, sedih, keranta-ranta
|
medharake rasa sedih, keranta-ranta, gela
| |
4
|
Gambuh
|
lugas, blaka, tanpa ragu2
|
medharake rasa paseduluran,lan tulusing ati
| |
5
|
Kinanthi
|
gembira, mesra
|
paring pitutur uga medharake rasa trena asih
| |
6
|
Mijil
|
trenyuh, kepilut, gandrung
|
medharake raos trenyuh kapiliut tresna asih lan pitutur
| |
7
|
Durma
|
nesu, sereng muntap
|
sesorah kang sereng, perangan nalika tantangan
| |
8
|
Asmaradana
|
sengsem, susah, prihatin amerga asmara
|
medharake rasa susah lan kasmaran
| |
9
|
Pangkur
|
gagah, greget sereng
|
kanggo paring pitutur
| |
10
|
Sinom
|
seneng, gembira, mencutaken prasaja
|
nggambarake swasana kang sigrak, semanak
| |
11
|
Dandhang Gula
|
manis, luwes, sengsem
|
medharake swasasna apa bae
| |
3. Sasmita tembang yaiku layang kang sinambung ing njero tembang
No
|
Asmaning Sekar
|
Sasmitaning Sekar
|
1
|
Pocung
|
bapak pocung, wohing kaluwak, pamucunge mring makripat
|
2
|
Maskumambang
|
mas kiritir ing warih, timbul ing warih,kambang2
|
3
|
Megatruh
|
denira ngidung, ing truh, anduduk kewala, kang sinerung
|
4
|
Gambuh
|
murweng gambuh, wus gambuh
|
5
|
Kinanthi
|
hersayeng kayun, kanthinira, datan kinanthi
|
6
|
Mijil
|
wijiling tapa , wa kawijil, tembung pamiyos
|
7
|
Durma
|
nanguduri, mundur ing prang
|
8
|
Asmaradana
|
rasaning kingkin, nawung brangtiasmaradana
|
9
|
Pangkur
|
mingkuring ing angkara
|
10
|
Sinom
|
anom, taruna, srinata, wong anom sira, taru-tarina
|
11
|
Dandhang Gula
|
wonten kandha rinenggeng hartati, madumanis
|
Tidak ada komentar:
Posting Komentar